Vai trò triển lãm trong phát triển sản phẩm OCOP

Trong bối cảnh Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) ngày càng giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao giá trị đặc sản địa phương, triển lãm thương mại và triển lãm chuyên ngành đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường một cách bài bản, minh bạch và bền vững. Triển lãm không chỉ là không gian trưng bày mà còn là nền tảng kết nối cung – cầu, truyền thông thương hiệu, kiểm chứng chất lượng và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Bài viết phân

Chương trình OCOP ra đời với mục tiêu phát huy nội lực và gia tăng giá trị cho các sản phẩm đặc trưng của địa phương, từ nông sản, thực phẩm chế biến, thủ công mỹ nghệ cho đến các sản phẩm dịch vụ gắn với văn hóa bản địa. Tuy nhiên, trong thực tiễn triển khai, một trong những thách thức lớn nhất của sản phẩm OCOP là khả năng tiếp cận thị trường, đặc biệt là thị trường ngoài địa phương và thị trường chuyên nghiệp.

Phần lớn chủ thể OCOP là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã hoặc hộ sản xuất, còn hạn chế về nguồn lực marketing, xây dựng thương hiệu và mở rộng kênh phân phối. Trong bối cảnh đó, triển lãm đóng vai trò như một “bàn đạp thị trường”, giúp sản phẩm OCOP vượt qua rào cản về quy mô, thông tin và niềm tin của người tiêu dùng.

Trước hết, triển lãm tạo ra không gian thị trường tập trung, nơi sản phẩm OCOP được đặt trong bối cảnh so sánh trực tiếp với các sản phẩm cùng phân khúc. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng và đối tác đánh giá khách quan chất lượng, mẫu mã và giá trị sử dụng, mà còn giúp chính các chủ thể OCOP nhìn nhận rõ hơn vị thế của sản phẩm mình trên thị trường. Thông qua triển lãm, các điểm mạnh, điểm yếu về bao bì, câu chuyện sản phẩm, tiêu chuẩn chất lượng hay khả năng cung ứng được bộc lộ rõ ràng, tạo tiền đề cho việc cải tiến và nâng cấp.

Bối cảnh thị trường hiện nay cho thấy người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc xuất xứ, tính bền vững và giá trị văn hóa của sản phẩm. Đây chính là lợi thế cốt lõi của sản phẩm OCOP. Tuy nhiên, lợi thế này chỉ thực sự phát huy khi được truyền tải đúng cách và đúng kênh. Triển lãm cho phép kể câu chuyện sản phẩm một cách trực quan thông qua không gian trưng bày, hình ảnh, trải nghiệm thử và giao tiếp trực tiếp giữa nhà sản xuất với khách tham quan. Sự tương tác trực tiếp này tạo nên mức độ tin cậy cao hơn nhiều so với các hình thức quảng bá gián tiếp.

Không dừng lại ở vai trò giới thiệu, triển lãm còn là nền tảng kết nối chuỗi giá trị. Tại các triển lãm chuyên ngành, sản phẩm OCOP có cơ hội tiếp cận nhà phân phối, nhà bán lẻ, đơn vị xuất khẩu, chuyên gia tư vấn và cơ quan quản lý. Những kết nối này giúp sản phẩm OCOP từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng chính quy, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất nguồn gốc và khả năng đáp ứng đơn hàng lớn. Đây là yếu tố then chốt để sản phẩm OCOP chuyển từ quy mô địa phương sang quy mô vùng, quốc gia và quốc tế.

Từ góc độ quản lý và hoạch định chính sách, triển lãm còn đóng vai trò là công cụ đánh giá và điều tiết thị trường. Thông qua phản hồi của khách tham quan, đối tác và chuyên gia, các cơ quan quản lý có thêm dữ liệu thực tiễn để điều chỉnh tiêu chí xếp hạng OCOP, định hướng hỗ trợ phù hợp và xây dựng chiến lược phát triển ngành hàng. Triển lãm vì vậy không chỉ phục vụ mục tiêu thương mại, mà còn góp phần hoàn thiện cơ chế phát triển OCOP một cách bền vững.

Một giá trị quan trọng khác của triển lãm là thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Khi tham gia triển lãm, các chủ thể OCOP buộc phải cập nhật xu hướng tiêu dùng, tiêu chuẩn thị trường và cách thức trình bày sản phẩm. Áp lực cạnh tranh lành mạnh này khuyến khích cải tiến công nghệ chế biến, thiết kế bao bì, xây dựng thương hiệu và ứng dụng chuyển đổi số. Về dài hạn, đây chính là động lực giúp hệ sinh thái OCOP phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa.

Trong bối cảnh hội nhập, triển lãm còn mở ra cánh cửa quốc tế hóa sản phẩm OCOP. Các triển lãm có yếu tố nước ngoài hoặc triển lãm chuyên đề xuất khẩu giúp sản phẩm OCOP tiếp cận yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, từ tiêu chuẩn an toàn, chứng nhận đến câu chuyện thương hiệu. Dù không phải sản phẩm nào cũng sẵn sàng xuất khẩu ngay, nhưng quá trình tham gia triển lãm quốc tế giúp chủ thể OCOP từng bước nâng cao năng lực, giảm khoảng cách với thị trường toàn cầu.

Để triển lãm thực sự phát huy vai trò trong phát triển sản phẩm OCOP, việc tổ chức cần được thực hiện theo hướng bài bản, chuyên nghiệp và có chọn lọc. Triển lãm không nên chỉ dừng ở việc trưng bày số lượng lớn sản phẩm, mà cần chú trọng đến chất lượng, câu chuyện và giá trị gia tăng. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị tổ chức, cơ quan quản lý và các chủ thể OCOP nhằm đảm bảo tính định hướng và hiệu quả dài hạn.

Trong hệ sinh thái xúc tiến thương mại hiện nay, IFAIR.vn được xem là một trong những tên miền chuyên sâu về triển lãm, hội chợ và kết nối thị trường, góp phần cung cấp thông tin, nền tảng và góc nhìn chuyên nghiệp cho các hoạt động liên quan đến OCOP. Việc khai thác hiệu quả các kênh thông tin và nền tảng triển lãm uy tín sẽ giúp sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường một cách bền vững và đúng định hướng.

Về dài hạn, triển lãm không chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn về doanh số hay hợp đồng, mà còn góp phần xây dựng niềm tin thị trường đối với sản phẩm OCOP. Niềm tin này được tích lũy qua từng lần tham gia, từng lần cải tiến và từng mối quan hệ được thiết lập. Khi niềm tin đủ lớn, sản phẩm OCOP sẽ không còn bị nhìn nhận như sản phẩm địa phương nhỏ lẻ, mà trở thành một phần có giá trị trong bức tranh kinh tế quốc gia.

Có thể khẳng định rằng, trong tiến trình phát triển OCOP, triển lãm không phải là hoạt động mang tính thời điểm, mà là một chiến lược dài hạn. Việc đầu tư đúng mức cho triển lãm, từ quy hoạch, tổ chức đến truyền thông và hậu triển lãm, sẽ quyết định mức độ thành công của sản phẩm OCOP trên thị trường. Đây cũng là con đường giúp OCOP thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế nông thôn, gắn kết giá trị bản địa với nhu cầu hiện đại của xã hội.